Bu çalışmada İstanbul, Batı Marmara, Ege, Doğu Marmara, Batı Anadolu, Akdeniz, Orta Anadolu, Batı Karadeniz, Doğu Karadeniz, Kuzeydoğu Anadolu, Orta Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu olmak üzere 12 bölge incelenmektedir. Yoksulluk, insanın hayatta kalabilmek için gerekli olan asgari ihtiyaçlarını karşılayamama durumudur. Gelir, tüketim harcaması, birey için gerekli olan asgari kalori miktarı, eğitim ve sağlık imkanlarından yararlanması gibi hesaplanabilir kriterleri esas alan objektif yaklaşımın yanında bireye özel olan ve bireyin kendini yoksul hissedip hissetmediği üzerinde durulan subjektif yaklaşım yoksulluğun tanımlanmasında ve tespit edilmesinde temel alınan 2 ana yaklaşım olarak sıralanabilir. Göreli yoksulluk: Toplumun genel düzeyine göre belli bir sınırın altında gelir veya harcamaya sahip olunmasıdır.
Göç: İnsan topluluklarının ekonomik, sosyal, kültürel, siyasal ve güvenlik gibi nedenlerden dolayı bir yerden başka bir yere gitmesidir.
Oluşumuna göre göç çeşitleri:
1) İlkel göç: Ekolojik itici faktörler nedeniyle oluşur. Çevresel zorluklardan kaynaklanır.
2) Zorlama ile yapılan göç: Bu çeşitte itici faktör sosyal yapıdır.
3) Kitlesel göç: Serbest iradenin bir sonucu olarak ortaya çıkar.
4) Bireysel göç: Serbest iradenin bir sonucu olarak ortaya çıkar. Sadece tek bir bireyin göç hareketi değil bir çekirdek ailenin yaptığı göç değerlendirilmektedir.
Ülke sınırlarına göre göç çesitleri:
1) Dış Göç: Belirli süre ya da devamlı kalmak üzere bir ülkeden başka bir ülkeye yapılan göçlerdir. Göç alan ülkenin çekici ve/veya göç veren ülkenin itici faktörleri vardır. İşgücü ve beyin göçü hareketleri olmak üzere 2'ye ayrılır. İşgücü hareketinin sebebi işsizlik, istihdam gibi nedenlerdir. Beyin göçü ise üniversite derecesine veya bir alanda geniş bilgiye sahip olan yüksek nitelikli kişilerin göç etmesiyle oluşur.
2) İç Göç: Bir ülke içerisinde bölge, kent veya köy gibi yerleşim yerlerinden, yerleşmek amacıyla, başka yerleşim birimine yapılan nüfus hareketleridir. Kırdan kıra, kırdan kente, kentten kıra ve kentten kente olmak üzere 4 şekilde gerçekleşebilir.
Türkiye'de en yoğun iç göç dönemi 1950'den sonra yaşanmıştır. 1980 sonrası gerçekleşen nüfus hareketliliğinin özelliklerinden birisi zorunlu göç olmasıdır.
Tarım kaynaklı göçün ülkedeki yoksul sayısını azalttığı görülmektedir. Tarımsal göçte meydana gelen %100'lük artış ülkedeki yoksul sayısını %49 düşürmektedir. Bu sonuç da kırdan kente göç eden bireylerin önemli bir kısmının yeni iş imkânlarına kavuşmalarıyla birlikte yoksulluklarını gittikleri yere götürmedikleri kanıtlanmıştır. Yani tarım sektörünü terk edip özellikle sanayi ve hizmetlerin yoğun olarak yaşandığı bölgelere yapılan göç, ülkedeki yoksul sayısını önemli ölçüde düşürmektedir. Bu sektörlere doğru yapılan göçler özellikle kalabalık ailelerde çalışanları yardımcı aile efradı olmaktan çıkarıp gelir kazanıcı durumuna getirerek ailelerin maddi durumunu iyileştirmektedir.
Gökay Nişli