2 Kasım 2021 Salı

3. Hafta: Toplumlar ve İktisadi İlişkilerin Gelişimi

3. TOPLUMLAR VE İKTİSADİ İLİŞKİLERİN GELİŞİMİ

İnsanlık tarihi yaklaşık yarım milyon yıl önceye dayanır. Yerleşik düzene geçişin temeli olan tarım yalnızca 12 binyıl önceye, uygarlıklar ise 6 bin yıl önceye uzanır. Bütün bu zaman içerisinde toplumlar büyük değişimler yaşamıştır. Modern dönemde de değişmenin hızı yaşanan teknolojik gelişmelere baktığımızda ortaya çıkmaktadır. Modern dünyanın yaşam biçimleri ile toplumsal kurumlar, en yakın geçmişteki örnekleriyle bile karşılaştırıldıklarında kökten derecede farklı oldukları görülür.

Bizler önceki kuşaklara kıyasla çok daha belirsiz bir gelecekle karşı karşıyayız. Kuşkusuz daha önceki kuşakların yaşam koşulları bizden çok daha güvensizdi. İnsanlar doğal afetler, salgın hastalıklar ve kıtlıklar karşısında savunmasızdılar. Ancak bugün sanayileşmiş ülkelerde salgın ve kıtlıktan büyük ölçüde uzak olsak da, kendi kendimize yarattığımız toplumsal güçlerle baş etmek zorundayız.

Bu çerçevede bugünün dünyasında ve modern ekonomilerinde ilkel olarak tanımladığımız toplumların bir takım özellikleri yaşadığımız toplumları anlamak açısından önem taşımaktadır. Bu sebeple Toplumlar, “Sanayi Öncesi Toplumlar”, “Sanayi Toplumu” ve “İleri Sanayi Toplumu” olarak ayrılmıştır. Sanayileşme öncesi toplumlardan avcı-toplayıcılar, hortikültüralistler ve tarım toplumları ve daha sonra sanayi devriminin ortaya çıkardığı sosyokültürel ve ekonomik değişimleri ele aktaracağımız sanayi toplumu ve son olarak ise ileri sanayi toplumu ele alınacaktır. Sanayi toplumu, tarım toplumundan geçişte geçirdiği dönüşümlerle, yani sanayileşmenin toplum üzerindeki sosyo-ekonomik ve kültürel değişimleri ile fordist üretim süreci içinde incelenmiştir. Küreselleşme ile beraber şekillenen ileri sanayi toplumu ise post-fordizm ile birlikte ele alınacaktır.