İktisadi davranışlar yalnızca rasyonel hesaplara değil, inanç sistemlerine, etik kurallara ve kültürel kodlara da dayanır. “Din ve İktisat Sosyolojisi” başlıklı bu ders, ekonomik yaşam ile dini inançlar, pratikler ve kurumsal yapılar arasındaki etkileşimi sosyolojik bir perspektifle incelemeyi amaçlar. Dersin teorik odağı, Max Weber’in “Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu” adlı klasiğiyle başlar. Weber’in kapitalizmin gelişimini dini rasyonaliteye bağlayan çözümlemesi üzerinden, dinin yalnızca ruhani bir alan değil, aynı zamanda ekonomik davranışları şekillendiren güçlü bir toplumsal kurum olduğu vurgulanır. Ders boyunca İslam, Katoliklik, Yahudilik, Hinduizm gibi farklı inanç sistemlerinde iktisadi ahlak ve iş yapma kültürleri karşılaştırmalı biçimde ele alınır. Zekât, faiz yasağı, helal ekonomi, tasadduk, dinsel dayanışma ağları, tarikat girişimciliği, dini STK’lar ve finans kurumları gibi temalar üzerinden dinin ekonomik hayatla nasıl iç içe geçtiği analiz edilir. “Din ve İktisat Sosyolojisi”, iktisadi eylemlerin ardındaki sembolik ve ahlaki dünyayı anlamak, inancın piyasa ile kurduğu çok katmanlı ilişkiyi kavramak isteyenler için zihin açıcı bir derstir.
13. Hafta Ders Programı ve kaynaklar şu şekildedir:
“İnsani Değerler ve Piyasa: 19. Yüzyıl Amerika’sında Hayat Sigortası ve Ölüm Örneği”, Yaz. Viviana A. Zelizer, İktisadi Hayatın Sosyolojisi, Ed. Mark Granovetter ve Richard Swedberg, s. 237-256, İstanbul: Alfa Yayınları.
Ek Okuma Önerisi:
“Piyasalarda Ahlakın Dönüşümü: Ölüm, Menfaatler ve Hayat Sigortası Poliçelerinin Değişimi”, Yaz. Sarah Quinn, İktisadi Hayatın Sosyolojisi, Ed. Mark Granovetter ve Richard Swedberg, s. 254-301, İstanbul: Alfa Yayınları.
Film/Belgesel Önerisi: Sierra Nevada, Yön. Cristi Puiu, 2016.
Dersimizde Sonay Çetin ve Elif Baltacı arkadaşlarımız “İnsani Değerler ve Piyasa: 19. Yüzyıl Amerika’sında Hayat Sigortası ve Ölüm Örneği" başlıklı makaleyi sunmuşlardır.
.jpeg)