7 Aralık 2021 Salı

8. Hafta: Piyasalar II "Enformel Ekonomi"

8. PİYASALAR II: ENFORMEL EKONOMİ

Günümüzde enformel ekonomi, tüm ülkelerin ve hemen tüm bireylerin hayatında farklı derecelerde, farklı özellikleriyle rol oynamaktadır. Bunun başlıca sebebi, bu alanın ekonomik gelişme ile bağlantılı bir sorun olarak ele alınması ve gelişmişlik düzeyi arttıkça enformel ekonominin hacminin giderek azalacağının varsayılmasıdır. Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde, varsayımın aksine, enformel ekonomi varlık alanını genişletmiş, üstelik uygulanan ekonomik ve politikaların etkilerini göstermesiyle gelişmiş ülkelerde de daha görünür hale gelmiştir. Bu durum enformel ekonomiyi evrensel bir fenomen haline getirmiştir.

Günümüz ekonomilerin önemli sorunlarından birisi olan enformel ekonomi sebepleri, sonuçları ve işleyişi bakımından karmaşık bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle enformel ekonominin hem gelişmekte olan hem de gelişmiş ülkelerde incelenmesi gereken önemli bir konu haline gelmiştir. Enformel ekonominin Türkiye ve dünyadaki boyutları tahminlerin çok daha ötesindedir. Yarattığı sonuçlar açısından da toplumların ekonomik, sosyal ve kültürel yapılarında tamiri zor yaralar açmaktadır. Enformel ekonomi, çeşitli sebeplere dayandırarak incelendiğinde ortaya çıkan tablo, ülkelerin bu sorunun çözümüne yönelik gösterdikleri çabayı yetersiz kılmaktadır. Enformel ekonominin mali, ekonomik, sosyal, psikolojik ve hukuki birçok sebebi bulunmaktadır.

Bu bölümde öncelikle enformel ekonominin tanımına değindikten sonra, bu ekonomi türünün dünyadaki durumu ve Türkiye için yıllara göre seyri ile enformel ekonominin sebepleri ayrı başlıklar altında inceleyeceğiz. Bölümde enformel ekonominin sebepleri, ekonomik, sosyal ve vergi sisteminden kaynaklanan sebepler olarak sınıflandırılmıştır. Enformel ekonominin sonuçları ise bireysel yaşamı etkileyen ve makro sonuçlar olarak iki kısımda ele alınacaktır.