18 Şubat 2025 Salı

2. Hafta (18 Şubat 2025): İktisat Sosyolojisinin Tarihi

İktisat ve sosyoloji, modern sosyal bilimlerin iki temel sütunu olarak uzun süre birbirinden ayrı düşünülmüş olsa da, aralarındaki bağ her zaman güçlü olmuştur. Bu derste bu iki alanın tarihsel kesişimlerini, kopuşlarını ve yeniden buluşma noktalarını inceleyerek, ekonomik davranışların toplumsal bağlamını anlamaya yönelik disiplinlerarası bir yolculuk sunuyor. Dersin odağında, klasik iktisadın bireyci varsayımlarına karşı sosyolojik bakışın nasıl geliştiği yer alıyor. Adam Smith'in “ahlaki duygular kuramı”ndan başlayarak, Karl Marx’ın üretim ilişkileri analizine, Max Weber’in Protestan ahlakı ve kapitalizmin ruhuna, Emile Durkheim’in işbölümü kuramına ve daha yakın dönemde Karl Polanyi ile Mark Granovetter’in gömülülük (embeddedness) kavramlarına kadar uzanan bir düşünsel harita takip ediliyor. Bu derste öğrenciler, yalnızca kuramsal gelişmeleri değil, aynı zamanda bu gelişmelerin tarihsel, politik ve kurumsal bağlamlarını da öğrenme fırsatı buluyor. İktisat sosyolojisinin nasıl modern iktisada eleştirel bir alternatif sunduğu ve hangi tarihsel kırılmalarla yeniden gündeme geldiği üzerine düşünmek, hem iktisat hem de sosyoloji öğrencileri için derinleştirici bir perspektif sunuyor. Disiplinler arası düşünmeyi teşvik eden bu ders, piyasanın “doğal” bir olgu olmadığını, tarihsel olarak inşa edilen bir toplumsal kurum olduğunu anlamak isteyen herkese hitap ediyor.

2. Hafta Ders Programı ve kaynaklar şu şekildedir:

Kitapcı, İ. (2018). İktisat Sosyolojisi: İktisadi Davranışlara Sosyolojik Bir Bakış. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 4 (3), 23-41. 

Ek Okuma Önerisi: 

“Üçüncü Baskıya Önsöz”, Yaz. Richard Swedberg ve Mark Granovetter, İktisadi Hayatın Sosyolojisi, Ed. Mark Granovetter ve Richard Swedberg, s. 9-18, İstanbul: Alfa Yayınları.

Film/Belgesel Önerisi: Büyük Dünya Tarihi, Bölüm 7: Endüstri Çağı ve Bölüm 8: Aşırılıklar Çağı,   Renny Bartlett , Robin Dashwood , Neil Rawles, 2012.