21 Aralık 2021 Salı

10. Hafta: Tüketim Toplumunun Doğuşu ve Tüketim Teorileri

10. TÜKETİM TOPLUMUNUN DOĞUŞU VE TÜKETİM TEORİLERİ

Tüketime atfedilen anlamlar günümüzde, geçmişe oranla oldukça farklılaşmıştır. Tatile çıkma, internet üzerinden alışveriş yapmak, televizyon seyretmek hatta hayvanat bahçesine gitmek gibi birçok nedenle uygulamakta olduğumuz tüketim eyleminin bu çeşitliliği haklı olarak tanımını da güçleştirmektedir. Artık tüketimle ilgili çözümlemelerde tek taraflı ekonomik bir yaklaşımdan ziyade giderek, semboller ve yaşam tarzları gibi çeşitli öğeleri içeren kültürel bir yaklaşım benimsenmeye başlanmıştır. Tüketim kavramı algılamamızdaki bu farklılık, birkaç yüzyıl öncesinde sanayileşme ile yaşanmaya başlanan köklü toplumsal değişimlere uzanmaktadır. İlk tüketim modelleri XVII. yüzyılın ikinci yarısında İngiltere’de ortaya çıkmıştır. Sonrasında yaşana endüstri devrimi ve kitle üretimi ürün sayısını ve çeşitliliğini arttırmış ve bugünkü tüketim toplumları oluşmaya başlamıştır. Modern dönemin başlarında tüketiciler için tüketim malları, yaşamlarında önemli bir rol oynamaya başlamış, toplumsal grupları oluşturan insanlara sosyal statü kazandıran bir olgu olarak tanımlanmıştır. Bu çalışmamızda toplumların değişen tüketim alışkanlıklarını, sadece ekonomik yönüyle değil, sosyo-kültürel yönüyle de ele alacağız. Öncelikle tüketim toplumunun doğuşunu tarihsel süreç içerisinde gelişimini, bireylerin üretici konumdan tüketici konuma geçişlerini inceleyeceğiz. Daha sonra tüketim harcamalarının ihtiyaçlardan arzu ve isteklere yöneldiğini, günümüzde alışveriş merkezleri ve marka kavramıyla moda deyimle “çılgınca” bir eyleme nasıl dönüştüğünü anlamaya çalışacağız. Ekonomik açıdan ve iktisat sosyolojisi açısından tüketimi açıklayan faktörlere de değinerek bitireceğiz.