10. Hafta: Samsara

İktisat Sosyolojisi dersimizin bu haftaki filmi Ron Fricke'den "Samsara". "Samsara" Sankrit kelimesinden gelir ve hayatın sürekli dönen, sonsuz çemberi anlamında kullanılır. Bu kelime, yönetmenlerin hayatlarımızı belirleyen sıradışı ve güçlü bağlantılar zincirini belirtme konusunda ilham kaynağı olmuştur. Samsara filmi, dört yıllık bir süreç boyunca dünya üzerindeki 25 farklı ülkede ve 100 farklı yerleşim yerinde çekildi. Dünyanın en uzak köşelerinde kameraya alınan görüntüler, insanlığın sonsuzlukla kurulu ilişkisini gözler önüne seriyor. Filmin yönetmeni Ron Fricke, kutsal mekanlar, endüstriyel bölgeler, doğa harikaları ve felakete uğramış yerleşim yerlerini ziyaret edip bu farklı yerlerden olağandışı görüntüler elde ediyor; bu manzaraları kişisel yorumlarını eklemeksizin doğanın kendi yorumuna bırakıyor. Ortaya çıkan iş ise görüntü ve modern müziğin birleştiği, eşsiz bir doğa ve insanlık belgeseli oluyor. (Kaynak: Beyazperde) 

9. Hafta: Kitle İletişimi ve Ekonomi

9. HAFTA: KİTLE İLETİŞİMİ ve EKONOMİ

1. Ders (24 Kasım 2022)

Guy Debord, Gösteri Toplumu, Ayrıntı Yayınları

2. Ders (25 Kasım 2022)

Temel Okuma:

Nancy K. Baym, “İzleyin ve Bağlanın: Pembe Diziler, Takipçileri ve Sanal Topluluklar”, ss. 401-410, Sosyoloji Başlangıç Okumaları, ss. 507-514, Ed. Anthony Giddens, Say Yayınları.

James Slevin, “İnternet ve Toplum”, ss. 411-417, Sosyoloji Başlangıç Okumaları, ss. 507-514, Ed. Anthony Giddens, Say Yayınları.

John B. Thompson, “Kitle İletişimi, Simgesel Mallar ve Medya Ürünleri”, ss. 418-422, Sosyoloji Başlangıç Okumaları, ss. 507-514, Ed. Anthony Giddens, Say Yayınları.

İleri Okuma:

Laurel Smith-Doerr and Walter W. Powell, Networks and Economic Life, p. 379-402, The Handbook of Economic Sociology, Ed. Neil J. Smelser, Richard Swedberg, Princeton University Press.

9. Hafta: Gösteri Toplumu

İktisat Sosyolojisi dersimizin dokuzuncu hafta kitap okuması Guy Debord'un "Gösteri Toplumu". Tanıtım bülteninde şu ifadelere yer verildiği görülüyor: "Yaşamını medyatik uygarlığın ötesinde, herkesten uzakta ve gizlice tamamlamış olan Guy Debord XX. Yüzyılın ikinci yarısının en önemli şahsiyetlerinden ve kahinlerinden biridir. Gösteriye katılmayı reddeden bir radikal entelektüeldir. Gösteri Toplumu adlı kitabı yıkıca olduğu kadar tarihe de direnebilmiş bir eserdir. 70'lerde yayımlandığında "aşırı" tezleri nedeniyle "şok " yaratmış, 80'lerde ise hayatın doğruladığı bir metin olarak kabul görmüştür." 

8. Hafta: Toplumsal Cinsiyet ve Ekonomi

8. HAFTA: TOPLUMSAL CİNSİYET ve EKONOMİ

1. Ders (17 Kasım 2022)

Anastasia Mikova, Yann Arthus-Bertrand, Kadın, 2020.

2. Ders (18 Kasım 2022)

Temel Okuma:

Jane Pilcher, “Toplumsal Cinsiyet ve Cinsiyet Eşitsizlikleri Üzerine Açıklamalar”, ss. 109-119, Sosyoloji Başlangıç Okumaları, ss. 507-514, Ed. Anthony Giddens, Say Yayınları.

Eirene Mitsos, Ken Browne, “Eğitimde Cinsiyet Farklılıkları: Erkek Çocukların Başarısızlığı”, ss. 425-436, Sosyoloji Başlangıç Okumaları, ss. 507-514, Ed. Anthony Giddens, Say Yayınları.

Jane Warren, Paul Hewitt, “Kendini Yaratan Adam”, ss. 130-134, Sosyoloji Başlangıç Okumaları, ss. 507-514, Ed. Anthony Giddens, Say Yayınları.

İleri Okuma:

Paula England and Nancy Folbre, “Gender and Economic Sociology”, p. 627-649, The Handbook of Economic Sociology, Ed. Neil J. Smelser, Richard Swedberg, Princeton University Press.

8. Hafta: Women

İktisat Sosyolojisi dersimizin bu haftaki filmi Women. Filmimiz 50 farklı ülkeden 2000 kadının ifadeleri ile kadın olmanın tasvirini yapıyor. Kadınların dünyada maruz kaldığı adaletsizlikleri gözler önüne seren filmin amacı kadınların yaşadığı sorunlara çözüp bulup cinsiyet arasında uzlaşma sağlamak. Annelik, eğitim, evlilik, cinsellik ve ekonomik bağımsızlık gibi farklı konulara değinilen filmde, insanlığın yarısını oluşturan kadınların samimi bir portresi sunuluyor. (Kaynak: Beyazperde)

 

7. Hafta: Kültür ve Tüketim

 

7. HAFTA: KÜLTÜR ve TÜKETİM

1. Ders (10 Kasım 2022)

George Ritzer, Toplumun McDonaldlaştırılması, Ayrıntı Yayınları

2. Ders (11 Kasım 2022)

Temel Okuma:

Rosamund Billington, Sheelagh Strawbridge, Lenore Greensides, Annette Fitzsimons, ss. 33-39, “Kültürü Tanımlamak”, Sosyoloji Başlangıç Okumaları, ss. 507-514, Ed. Anthony Giddens, Say Yayınları.

George Ritzer, “Toplumun McDonaldlaşması: Çağdaş Toplumsal Yaşamın Değişen Karakteri”, ss. 56-64, Sosyoloji Başlangıç Okumaları, ss. 507-514, Ed. Anthony Giddens, Say Yayınları.

The Economist, “İnsana İlişkin Bir İnceleme”, ss. 40-46, Sosyoloji Başlangıç Okumaları, ss. 507-514, Ed. Anthony Giddens, Say Yayınları.

İnsan Hakları Örgütü, “Ortadoğu’da ve Kuzey Afrika’da İnternet: Tedbirli Bir Başlangıç”, ss. 47-54, Sosyoloji Başlangıç Okumaları, ss. 507-514, Ed. Anthony Giddens, Say Yayınları.

İleri Okuma:

Viviana Zelizer, Culture and Consumption, p. 331-354, The Handbook of Economic Sociology, Ed. Neil J. Smelser, Richard Swedberg, Princeton University Press.

7. Hafta: Toplumun McDonaldlaştırılması

İktisat Sosyolojisi dersimizin yedinci hafta kitap okuması George Ritzer'in "Toplumun McDonaldlaştırılması". Tanıtım bülteninde şu ifadelere yer verildiği görülüyor: "McDonald's nedir? Basit, işlevsel, modüler yiyecekler; parlak renklerle düzenlenmiş, ışıltılı mekanlar; bir örnek giysili, genç, neşeli çalışanlar; mama sandalyesine kadar her türlü ayrınıtının düşünüldüğü tertemiz aile ortamaları..."fast-food"un adı haline gelmiş bir ticari marka...Amerikalı toplum kuramcısı Georfe Ritzer, bu ilginç çalışmasında, McDonald's teriminin bunlardan ibaret olmadığını yalın ve çarpıcı bir üslupla gösteriyor bize. McDonald's, toplama kampı modelinde ilham alarak bütün dünyayı "akılcılğın demir kafesi" içine hapseden toplumsal, ekonomik, kültürel bir sistemin adı. McDoktorlar'dan McÜniversiteler'e, McGazete ve McEğelence'ye kadar insan yaşamının bütün alanlarını yutmakta olan bir kafes."Toplumun McDonaldlaştırılması" kavramın temsil ettiği akılcılaşma süreci, modern yaşamın ihtiyaçlarına hızlı ve etkili yanıtlar sağlayan dört temel unsura dayanır: Verimlilik, hesaplanabilirlik, öngörülebilirlik ve denetim. Akılcılaşma tüm yaşam alanlarına hakim olmakla kalamaz, yaşamın öncesine ve sonrasına da el atar: McDoğumlar ve McCenazeler, hep bu elden çıkmadır. Ancak akılcılaşma ister istemez kendi içinde akıldışlığı barındırmaktadır ve bu da insansızlaşmayı, insanlıktan çıkmayı getirir: Standart ebat ve lezzetteki patateslerin ardında korkunç bir çevre tahribatı; parlak renklerle döşenmiş bol ışıklı yemek salınlarının gerisindeki mutfakta muazzam bir emek sömürüsü; ekonomik, pratik, öngörülemezliğin tehlikelerinden uzak aile sofralarında "benliğin sınırlandığı, duyguların denetlendiği, ruhun boyun eğdiği" bir dünya vardır.Yer yer sosyolojik inceleme değil kara ütopya hissi veren Toplumun McDonaldlaştırılması'nda Ritzer, teknolojiyi külliyen dışlamadan, nostaljik duygusallıklara kendini kaptırmadan, modern topluma sağlam bir eleştiri getiriyor. Kötümsel ama paniğe kapılmıyor: Bu yoldan dönüş olduğuna inanmasa bile, McDonaldlaştırılmış toplumdan rahatsızlık duyanlar için pratik önlemler sunuyorç Belki de ürünlerin üstüne, yazarın önerdiğigi gibi bir uyarı yazısı koyarak başlanabilir işe: "Dikkat!" Gündelik hayatın "tuzaklarına" düşmek istemeyenlere..."